یورش نظامی ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به اوکراین ممکن است بسیاری را غافلگیر کرده باشد. این دومین ماجراجویی بزرگ او در اروپا پس از بریدن کریمه از اوکراین و الحاق آن به روسیه در سال 2014 است. اما نکته قابل توجه این است که پوتین هرگز در اراده خود برای بازگردانی نفوذ و استیلای روسیه بر منطقه تزلزل نکرد.
ولادیمیر پوتین از سال 2000 در قدرت است. او در این مدت مناصب رئیس جمهور و نخست وزیر روسیه را بر عهده داشته است. او پس از جوزف استالین (1922 تا 1953) دومین رهبر روسیه با دوره طولانی قدرت است.
ریاست جمهوری ولادیمیر پوتین تا سال 2024 ادامه دارد، اما پس از همه‌پرسی بحث برانگیز اصلاحات در قانون اساسی در سال 2020، او همچنان می‌تواند پس از اتمام دوره چهارم خود، در قدرت باقی بماند. در پی این اصلاحات در قانون اساسی روسیه، او می‌تواند تا سال 2036 همچنان بر سمت ریاست جمهوری باقی بماند.
اما مهم این است که او چگونه به آن موقعیت رسیده است. پس از حمله به اوکراین، او اکنون مهمترین چهره اخبار در سراسر جهان هستند. در اینجا نگاهی داریم به زندگی سیاسی و شخصی ولادیمیر پوتین؛ جاسوس معترض که همیشه در حال جنگ و جدال بود، و اکنون تغییردهنده معادلات سیاسی، نظامی و ژئوپولیتیک در اروپا شده است.
جاسوس کهنه‌کار
عکسی از جوانی پوتین که حین خدمت در آژانس اطلاعاتی کا.گ.ب روسیه گرفته شده است
به گفته منتقدان، ویژگی‌های شخصیتی ولادیمیر پوتین در دوران شوروی، دیدگاه او را نسبت به جهان شکل داده است. قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، پوتین به عنوان جاسوس برای سازمان اطلاعاتی بدنام روسیه KGB کار می‌کرد.
بسیاری از دوستان فعلی او از همکاران پیشین او در سازمان‌های اطلاعاتی هستند.
رئیس جمهور پوتین سفر سیاسی خود را در اوایل دهه 1990 آغاز کرد. پوتین در ابتدا دستیار آناتولی سوبچاک، شهردار سن‌پترزبورگ بود. آناتولی در این دانشگاه حقوق تدریس می‌کرد و از جمله استادان پوتین بود.
پوتین در سال 1997 به عنوان رئیس سرویس امنیت فدرال روسیه (FSB) وارد کرملین شد. این نهاد استخباراتی پس از فروپاشی 'کا.گ.ب' به وجود آمد. پوتین چندی بعد نخست وزیر روسیه شد.
زمانی که بوریس یلتسین، رئیس جمهور روسیه در آغاز سال جدید 1999 از مقامش استعفا داد، پوتین را به عنوان رئیس جمهور موقت معرفی کرد.
او از آن زمان در قدرت باقی مانده است. اگرچه پوتین بین سال‌های 2008 تا 2012 نیز نخست وزیر روسیه بود. بر اساس قانون اساسی روسیه، او نمی‌توانست برای سه دوره متوالی به عنوان نخست وزیر نامزد شود. پوتین پس از پیروزی در انتخابات 2012 با 66 درصد آرا (که سروصداهای زیادی مبنی بر تقلب گسترده در انتخابات همراه بود) یک‌بار دیگر به قدرت بازگشت.
پوتین پس از به قدرت رسیدن دوباره، رژه‌های نظامی دوران شوروی را احیا کرد و پرتره‌های جوزف استالین که زمانی ممنوع بود، دوباره ظاهر شد.
واکسین کووید-19 روسی نیز، به افتخار اسپوتنیک، بزرگترین ماهواره مصنوعی جهان در سال 1957 میلادی، "Sputnik Five" نامیده شد.
پوتین فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی را بزرگترین فاجعه جغرافیایی قرن بیستم می‌خواند و تا سال 1997 از منتقدان سرسخت گسترش ناتو (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی) به محدوده مرزهای روسیه بود.
روابط سرد با کشورهای غربی
پیش از این، تنش میان روسیه و اوکراین زمانی بالا گرفت که مسکو نیروهایش را برای کمک به بشار اسد به سوریه اعزام کرد و بدگمانی‌ها را در غرب نسبت به رئیس جمهور پوتین افزایش داد که درنتیجه روابط روسیه با غرب به اندازه دوران جنگ سرد، تیره و سردتر شد. به استثناء دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین ایالات متحده که آشکارا از همتای روسی خود تمجید می‌کرد.
پس از ترامپ، جو بایدن، رئیس جمهور فعلی آمریکا، پوتین را «قاتل» خواند.
یک تصویر قدرتمند
پوتین تصویر قدرت و توانایی خود را همواره حفظ کرده و بنمایش هم گذاشته است و این تصویر قدرت‌نمایی او، برگ برنده او در مبارزات انتخاباتی‌اش هم بوده است. طوری‌که در سال 2000 در چچن و در سال 2011 بر فراز دریای سیاه سوار یک جت جنگی شد. حضور او در جشنواره دوچرخه سواران روسیه نیز سلسله‌ایست از همان زنجیره.
با این حال، پوتین در رسانه‌های روسی نیز چهره نرمی از خود بنمایش گذاشته است، که گویی با سگ‌هایش بازی می‌کند و به «ببرهای آمور» آسیب دیده کمک می‌کند.
بر اساس گزارش ماه فبروری 2011 مرکز لوادای روسیه، 48 درصد از مردم روسیه کماکان می‌خواهند که پوتین پس از سال 2024 نیز رئیس جمهور روسیه باقی بماند.
بسیاری از سیاستمداران غربی به این آمار حسادت خواهند کرد. با این حال، این آمار نشان می‌دهد که بسیاری از مردم روسیه هنوز شرط‌بندی روی پوتین را بی‌خطر می‌پندارند.
پوتین از انتقال روسیه از هرج و مرج دهه 1990 بسوی ثبات، خیلی خوب بهره سیاسی برده است.
پوتین علاوه بر بازگرداندن حیثیت ملی در مقیاس وسیع، به طبقه متوسط روسیه فرصت‌هایی برای شکوفایی و پیشرفت فراهم نموده است. باوجود این، مسکو همچنان دارای اقتصاد مستحکم بوده و مناطق روستایی آن تا حد زیادی در فقر فرو رفته اند.
هرج و مرج در سطح ملی
پوتین در میان شهروندان مسن روسیه بسیار محبوبتر از جوانان است. تعداد زیادی از جوانان در دوره حاکمیت پوتین بزرگ شدند و اکنون در آرزوی تغییر هستند.
هزاران جوان روس در ماه جنوری (ژانویه) سال گذشته در حمایت از رقیب و منتقد سیاسی پوتین، الکسی ناوالنی، تظاهرات کردند. الکسی ناوالنی پس از بازگشت از برلین بلافاصله بازداشت شد.
الکسی ناوالنی با افشای فساد گسترده نامی برای خود دست و پا کرده است و حزب سیاسی پوتین، «روسیه متحد» را حزب دزد و غارتگر خوانده است.
تظاهراتی که در روسیه آغاز شد، یکی از بزرگترین اعتراضات در سال‌های اخیر بود. در این تظاهرات، پلیس هزاران معترض را دستگیر کرد.
الکسی ناوالنی در حال حاضر در زندان و در وضعیت نامناسب صحی به سر می‌برد. او در یک پرونده جنجالی فساد اداری پیچانیده شد. این یکی دیگر از دلایل بد بودن روابط پوتین با غرب است.
در ماه آگست 2021، سرویس امنیت فدرال به تلاش‌ها برای کشتن الکسی ناوالنی با یک داروی آسیب‌رسان مغز (نووچوک) متهم شد. نووچوک یک سلاح سمی است که برای کشتن سرگئی اسکریپال، رئیس سازمان اطلاعات سابق روسیه و دخترش یولیا در بریتانیا در سال 2018 استفاده شد.
پوتین هرگونه دخالت در چنین حملاتی علیه رهبران برجسته و دیگر فعالان سیاسی را رد کرده است.
مشکلات در دوران کودکی
ولادیمیر پوتین در یک محله حکومتی لنگارد، که اکنون سن‌پترزبورگ نامیده می‌شود، بزرگ شد. او در اینجا همواره در حال نزاع و دعوا با کودکان محله بود. او همچنین با پسرانی که از او بزرگتر و قوی‌تر بودند نیز درگیر می‌شد. همین امر باعث شد تا جودو و کاراته را بیاموزد.
براساس ویب‌سایت کرملین، پوتین می‌خواست قبل از اتمام تحصیلات خود، در اطلاعات شوروی کار کند.
پوتین در ماه اکتبر 2015 گفت که خیابان‌های لنگارد 50 سال پیش به من درسی داد: «اگر دعوا ضروری است، پس اولین ضربه باید از سوی شما باشد.»
او از حمله نظامی خود علیه شورشیان جدایی طلب در چچن، با استفاده از الفاظ مبتذل مانند یک اوباش خیابانی دفاع کرد و قول داد که آن‌ها را «حتی در توالت» از بین ببرد.
جمهوری مسلمان‌نشین قفقاز شمالی از سال 1999 تا 2000 در نبردهای شدید ویران شد که در آن هزاران غیرنظامی کشته شدند.
گرجستان مکان ویژه دیگری برای پوتین بود. در سال 2008، نیروهای روسیه ارتش گرجستان را شکست دادند و دو منطقه جدا شده آبخازیا و اوستیای جنوبی را به روسیه ضمیمه کردند.
این یک اختلاف شخصی با میخائیل ساکاشویلی، رئیس جمهور وقت گرجستان بود که از ناتو طرفداری می‌کرد. این مناقشه نشان دهنده نیات پوتین برای تضعیف رهبران طرفدار غرب در اتحاد جماهیر شوروی سابق است.
دوستان میلیاردر
دوستان دورادور پوتین را همه ثروتمندان تشکیل می‌دهند و تصور می‌شود که او (پوتین) نیز بسیار ثروتمند است. آن‌ها مسائل خانوادگی و مالی خود را آشکار نمی‌کنند.
در سال 2016، اسناد پاناما از یک شبکه مخفی بزرگی پرده برداشت که متعلق به سرگئی رولدوگان، دوست قدیمی پوتین بود.
پوتین و همسرش لیودمیلا در سال 2013 پس از نزدیک به 30 سال زندگی مشترک از یکدیگر جدا شدند. او پوتین را یک رهبر سخت‌کوش توصیف کرده است.
بر اساس تحقیقات رویترز، یکی از دختران پوتین، کاترینا، دارای سمت مدیریت ارشد در دانشگاه دولتی مسکو است و در مسابقات آکروباتیک راک اند رول نیز اشتراک می‌ورزد.
ماریا، دختر بزرگ پوتین، در زمینه آموزش فعالیت دارد و متخصص غدد (Endocrinology) است.
دختر پوتین
ردپای میهن‌پرستی
«برند» میهن‌پرستی پوتین بر رسانه‌های روسی چیره شده است و منجر به پوشش همیشگی خبری به نفع او می‌شود. پوتین در دو دوره اول ریاست جمهوری خود به دلیل عواید خوب از نفت و گاز، صادرات اصلی روسیه، خیلی تشویق شد.
در دوره حاکمیت او استانداردهای زندگی اکثر مردم روسیه بهبود یافته است. اما روسیه بهای آن را نیز در صورت کاهش دموکراسی پرداخت کرده است.
از زمان بحران مالی جهانی در سال 2008، پوتین برای بهبود اقتصاد که به دلیل رکود اقتصادی و افزایش اخیر قیمت نفت دچار ایست شده است، تلاش زیادی کرده است.
بحرانی که باعث از دست دادن سرمایه‌گذاری‌های بزرگ خارجی و میلیاردها دالر فرصت‌های سرمایه‌گذاری دیگر درین کشور شده است.
دوران پوتین به عنوان یک دوره «ناسیونالیسم محافظه‌کار» در روسیه تعریف می‌شود، از جمله تمامیت‌خواهی روسیه تزاری، که توسط کلیسای ارتدکس حمایت می‌شد.
پوتین بلافاصله پس از رئیس جمهور شدن تصمیم گرفت از نفوذ شخصیت‌های لیبرال در روسیه بکاهد. آن‌ها غالباً در مسندهای بلند حکومتی، لیبرال‌ها را با متحدان سرسخت‌تر یا چهره‌های بی‌طرف جایگزین کرده‌اند که به احتمال زیاد «بله گویان» او اند.
برای مثال، در زمان پوتین، بوریس برزوفسکی و ولادیمیر گوسینسکی، ثروتمندترین تاجران مورد علاقه رئیس جمهور سابق روسیه یلتسین، سرانجام از روسیه فرار کردند و تبعید شدند.
نگرانی بین‌المللی در مورد حقوق بشر در روسیه در سال‌های اخیر افزایش یافته است. به خصوص زمانی که فعالان ضد پوتین مانند میخائیل خودورکوفسکی، یکی از ثروتمندترین میلیاردرهای جهان، و گروه پانک پسی رایت به زندان فرستاده شدند.
اکنون که روسیه در حال حمله به اوکراین است و پوتین هشدار داده است که اگر کسی بخواهد به روسیه حمله کند، مسکو بلافاصله پاسخ خواهد داد. اکنون همه نگاه‌ها به ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه است که در آینده چه خواهد کرد.
منبع: بی‌بی‌سی اردو
