ابو محمد الجولانی، رهبر هیئت تحریر الشام، حمله‌ای سریع و برق‌آسا را رهبری کرد که به سقوط رژیم بشار اسد انجامید.
پس از بیش از ۱۳ سال جنگ داخلی خونین، رژیم بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، با حمله‌ای گسترده از سوی نیروهای شورشی به رهبری ابو محمد الجولانی سقوط کرد. الجولانی که ۴۲ سال دارد، رهبر گروه اسلام‌گرای هیئت تحریر الشام است؛ گروهی که زمانی با القاعده مرتبط بود و طی سال‌های گذشته کنترل بخش اعظم ولایت ادلب در شمال غرب سوریه را در اختیار داشته است.
به گفته «جروم دروون»، تحلیل‌گر ارشد گروه بین‌المللی بحران، الجولانی اکنون به یکی از مهم‌ترین بازیگران میدانی سوریه تبدیل شده است. او می‌گوید: «بدون شک، الجولانی مهم‌ترین شخصیت تأثیرگذار در میدان جنگ سوریه است.»
حمله‌ای گسترده و پیشروی‌های سریع
هیئت تحریر الشام در اواخر ماه نوامبر یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها برای حکومت اسد طی دهه گذشته را آغاز کرد. این گروه با پیشروی‌های سریع از شهر حلب، بزرگ‌ترین شهر سوریه، به سمت جنوب، مناطقی از چندین استان را تصرف کرد و با مقاومت جدی روبه‌رو نشد.
تا روز یکشنبه، شورشیان در پایتخت سوریه، دمشق، جشن پیروزی گرفتند و آن را آزاد از حکومت اسد اعلام کردند. بنا به گزارش وزارت خارجه روسیه، بشار اسد پس از مذاکره با «چند طرف درگیر مسلح» کشور را ترک کرده است. بااین‌حال، هنوز محل دقیق اقامت او مشخص نیست.
زندگی و گذشته الجولانی
ابو محمد الجولانی که نام اصلی او «احمد حسین الشراء» است، در عربستان سعودی و در خانواده‌ای از تبعیدیان سوری به دنیا آمد. خانواده او در اواخر دهه ۱۹۸۰ به سوریه بازگشتند. در سال ۲۰۰۳، الجولانی به عراق رفت تا به القاعده بپیوندد و علیه اشغال آمریکا مبارزه کند.
الجولانی چندین سال را در زندان آمریکایی‌ها در عراق گذراند و سپس در آغاز جنگ داخلی سوریه ظاهر شد. او جبهه النصره را تشکیل داد که شاخه‌ای از القاعده بود و بعدها به هیئت تحریر الشام تکامل یافت. در این دوران، او نام مستعار «ابو محمد الجولانی» را برای خود برگزید.
تلاش برای مشروعیت بین‌المللی
پس از قطع ارتباط با القاعده، الجولانی تلاش کرد با تمرکز بر حکمرانی داخلی در سوریه و فاصله گرفتن از جاه‌طلبی‌های جهادی جهانی، مشروعیت بین‌المللی کسب کند. در سال‌های اخیر، گروه او در مناطق تحت کنترل خود یک سیستم اداری ایجاد کرده است که شامل جمع‌آوری مالیات، ارائه خدمات عمومی محدود و حتی صدور کارت شناسایی برای ساکنان می‌شود.
بااین‌حال، هیئت تحریر الشام به دلیل استفاده از تاکتیک‌های استبدادی و سرکوب مخالفان، هم در داخل سوریه و هم در سطح بین‌المللی مورد انتقاد قرار گرفته است.
آینده حکومت الجولانی
یکی از پرسش‌های اساسی این است که الجولانی چه نوع حکومتی را دنبال می‌کند و آیا مردم سوریه آن را خواهند پذیرفت؟ هیئت تحریر الشام در ادلب حکومتی مبتنی بر ایدئولوژی اسلام‌گرایانه سنی محافظه‌کار و گاهی سخت‌گیر را ترویج داده است.
پس از آغاز حمله شورشیان، الجولانی تلاش کرده است جوامع اقلیت‌های مذهبی و فرقه‌ای را اطمینان خاطر دهد. اما او اکنون با آزمونی جدی روبه‌رو است: آیا می‌تواند سوریه‌ای‌ها را متحد کند؟
به گفته «جروم دروون»، این لحظه می‌تواند برای الجولانی به‌اندازه «لحظه زلنسکی» برای رئیس‌جمهور اوکراین مهم باشد. او می‌گوید: «زلنسکی پیش از جنگ در اوکراین مورد انتقاد بود، اما سپس به یک سیاستمدار برجسته تبدیل شد. سوال این است که آیا الجولانی می‌تواند همان تحول را طی کند؟»
منبع: نیویارک تایمز | برگردان: اندیشکده اقتصاد
