سیاست جهانی

در کنار دلایل مختلف که سیاسیون از دید سیاست، استراتژی و نظامی به بحران اوکراین می‌نگرند، حرف‌های زیادی هم در مورد اوکراین وجود دارد که شاید بسیاری از آن بی‌خبر اند.

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در روزهای نخست پاییز در یک سخنرانی درون‌حزبی گفت که کشورش بی‌شک به هدف خود برای تبدیل شدن به یکی از 10 اقتصاد بزرگ جهان خواهد رسید و امیدوار است همانند 19 سال گذشته که مشکلات را به راحتی پشت سر گذاشته، کشور را به سلامت به بندرگاه سال 2023 که صدمین سال جمهوریت است برساند. آیا این تمنای اردوغان محقق خواهد شد؟

اوزارک، یک سریال آمریکایی جنایی است که داستان مردی به نام مارتی بیرد (با بازی جیسون بیتمن) و خانواده‌اش را روایت می‌کند؛ اما نه یک خانواده معمولی. مارتی یک حسابدار خبره و مشاور مالی است که عملیات پولشویی را برای یک کارتل مواد مخدر مکزیکی آغاز می‌کند. اما با کارتل به مشکل می‌خورد و همراه با خانواده‌اش به شهری به نام اوزارکس می‌رود. با این حال مارتی نه‌تنها پولشویی را کنار نمی‌گذارد، بلکه پولشویی را در مقیاس بسیار وسیع‌تر ادامه می‌دهد. داستان اوزارک از نظر تبدیل شدن یک متخصص در حوزه مالی به یک تازه‌کار در حوزه پولشویی و سپس تبدیل شدنش به یک خلافکار بزرگ در این حوزه و همچنین درگیر شدن خانواده‌اش در این فرآیند، بسیار شبیه به داستان سریال «برکینگ بد» است. سریالی نام‌آشنا که در آن، یک معلم شیمی ابتدا به یک تولیدکننده مواد مخدر خرده‌پا تبدیل می‌شود و سپس با باندهای مخوف تبهکاری ارتباط می‌گیرد و به راس هرم می‌رسد و اتفاقاً خانواده‌اش نیز در این فرآیند درگیر کارهای او می‌شوند. به بهانه سریال اوزارک این سوالات مطرح می‌شود که پولشویی چیست، گردش پول میان گروه‌های خلافکاری چگونه است و چه ارتباطی با تروریسم دارد؟ چگونه گروه‌های خلافکار به باندهای تبهکار تبدیل می‌شوند و اهمیت ارائه حفاظت در این مسیر چیست؟ رابطه دولت و سیاستمداران با گروه‌های تبهکار چیست؟

هر وقت دلش بخواهد وزیر عوض می‌کند، هر وقت دلش بخواهد رئیس بانک مرکزی عوض می‌کند، هر که را که بخواهد پست می‌دهد و هر که را بخواهد عزل می‌کند، هر سیاستی را که فکر می‌کند درست است اجرا می‌کند بدون اینکه از نظر متخصصان حقیقی بهره گیرد و خودش را خادم مردم می‌داند. در طول تاریخ، خیلی از رهبران چنین ویژگی‌هایی داشته‌اند: استالین، مائو، کاسترو، چاوس، پرون‌ها و بسیاری دیگر. حالا چند سالی است که یک فرد دیگر به این فهرست اضافه شده است و چه افتخار بزرگی! رجب طیب اردوغان. او مسیر سیاست‌ورزی در ترکیه را عوض کرد. اردوغان به هیچ اصولی پایبند نیست و عملاً دموکراسی را در ترکیه به اتوکراسی تبدیل کرده است. بگذارید ببینیم داستان از کجا شروع شد.

در سال ۲۰۰۲، پس از یک انتخابات رقابتی در ترکیه، حزب عدالت و توسعه با شعار تبدیل ترکیه به الگویی موفق در خاورمیانه مبتنی بر پیروی از اصول سه‌گانه «سکولاریسم»، «دموکراسی» و «بازار آزاد» زمام امور در این کشور را به دست گرفت. در این سال‌ها، حکومت ترکیه با اتخاذ راهبردی پایدار، توانست رشد اقتصادی قابل توجهی را در این کشور رقم بزند به‌طوری که GDP این کشو از سال 2002 که حدود 240 میلیارد دلار بود به حدود 957 میلیارد دلار در سال 2013 و 860 میلیارد دلار در سال 2017 رسید. همزمان با این رشد اقتصادی انفجاری، ترکیه خودش را به عنوان یک «قدرت» سیاسی و نظامی برجسته در خاورمیانه و شرق مدیترانه مطرح کرده است. اردوغان که با یار غار خود، داووداوغلو این مسیر را آغاز کرد، هر دو به اتفاق هم، نقش جدیدی را برای ترکیه ترسیم کردند که در آن، داووداوغلو مغز متفکر آن بود. داووداوغلو که از او به عنوان «کیسینجر ترکیه» یاد می‌شود، بر روند سیاست امنیتی و سیاست خارجی این کشور تاثیر عمیقی گذاشت و با دکترین معروف خود یعنی «عمق استراتژیک» سمت‌وسوی حرکت این کشور و نقش‌آفرینی آن را دگرگون کرد.

آلمان از پایان جنگ جهانی دوم به این سو ۸ صدراعظم داشته است. دوران ریاست آنگلا مرکل با برگزاری انتخابات سراسری ۲۰۲۱ در این کشور به پایان می‌رسد. روایتی تصویری از مرکل و چهره‌هایی که پیش از او صدراعظم آلمان بوده‌اند.