از بنزین موجود در موترهای ما گرفته تا پلاستیک موجود در کالاهای مصرفی بیشماره روزمره مان، «نفت خام» یک ماده ضروری است که در همه جای زندگی ما ظاهر میشود. این کالا همین اکنون یک عنصر حیاتی در بسیاری از چیزهایی است که ما به صورت روزانه استفاده میکنیم.
این نمودار نفت خام را که به محصولات نهایی مختلف تصفیه میشود، به تصویر می کشد.
یک بشکه نفت خام تا سوخت و دیگر کالاهای مصرفی
نفت خام در گام نخست به انواع مختلف سوخت برای تامین انرژی حمل و نقل و تاسیسات حیاتی تصفیه میشود. بیش از 85 درصد نفت خام به سوخت هایی مانند بنزین، گازوئیل و مایعات گاز هیدروکربنی (HGL) مانند پروپان و بوتان تصفیه میشود.
علاوه بر سوخت برای حمل و نقل، گرمایش و پخت و پز؛ مایعات گاز هیدروکربنی به عنوان مواد اولیه برای تولید مواد شیمیایی، پلاستیک و لاستیک (تایر) مصنوعی و به عنوان مواد افزودنی برای تولید بنزین موتور نیز استفاده میشوند.
| محصول تصفیه شده از نفت خام | درصدی نفت خام تصفیه شده |
| گازوئیل | 42.7 درصد |
| بنزین (دیزل) | 27.4 درصد |
| سوخت موشک (هواپیما) | 5.8 درصد |
| سوخت سنگین | 5 درصد |
| آسفالت | 4 درصد |
| سوخت سبک | 3 درصد |
| مایعات گاز هیدروکربنی | 2 درصد |
| دیگر | 10.1 درصد |
نفت نه تنها به عنوان سوخت وسایل نقلیه ما استفاده میشود، بلکه در ساخت آسفالت جادههایی که در آن تردد می کنیم نیز بکار میرود. حدود 4 درصد از نفت خام تصفیه شده به آسفالت تبدیل میشود که از آن برای ساخت بتن (کانکریت) و انواع محصولات آببندی و عایق کار گرفته میشود.
اگرچه حمل و نقل و مواد سوخت بخش بزرگی از محصولات تصفیه شده نفتی را تشکیل میدهند، اما یک بشکه نفت خام می تواند انواع محصولات غیرمنتظره روزمره ما را نیز تولید کند. طور نمونه بعضی مواد ضروری روزمره دیگری، مانند موم و پلاستیک نیز به نفت خام وابسته هستند. حدود 10 درصد از محصولات تصفیه شده نفت برای ساخت پلاستیک، لوازم آرایشی و منسوجات استفاده میشود.
محصولات مراقبت شخصی مانند لوازم آرایشی و شامپو با استفاده از فرآوردههای نفتی ساخته میشوند، همچنانلوازم پزشکی مانند کیسه های IV و داروها. زندگی مدرن بدون نفت خام بسیار متفاوت به نظر میرسد.
فرآیند پالایش نفت خام
شاید متوجه شده باشید، درحالیکه یک بشکه نفت حاوی 42 گالن است (حدود 159 لیتر)، در نهایت از آن 45 گالن (حدود 170 لیتر) فرآوردههای تصفیه شده تولید میشود. این به این دلیل است که اکثر محصولات تصفیه شده چگالی (تراکم) کمتری نسبت به نفت خام دارند و در نتیجه باعث افزایش حجم میشود که به آن سود فرآوری میگویند.
در کنار این، نهادههای دیگری به غیر از نفت خام وجود دارد که در فرآیند پالایش استفاده میشود. در حالی که نفت خام ورودی اولیه است، اتانول سوخت، مایعات گاز هیدروکربنی و سایر مایعات مخلوط نیز در فرایند پالایش استفاده میشود.
فرآیند پالایش یک دسته 30 هزار بشکهای نفت خام معمولاً بین 12 تا 24 ساعت طول میکشد و پالایشگاهها شبانه روز و 365 روز در سال کار میکنند. اگرچه نسبت فرآوردههای پالایششده منفرد، بسته به تقاضای بازار و سایر عوامل میتواند متفاوت باشد، اکثر نفت خام همچنان به سوخت حملونقل و تاسیسات جهانی تبدیل میشود.
دشواری کاهش نفت خام
از سوزاندن سوختهای سنگین که کوههای یخ موجود در آبهای قطب شمال را ذوب میکند تا تپههای پلاستیکی ساخته شده با مواد پتروشیمی که به رودخانهها و سپس به اقیانوسهای میانجامند، هر بشکه نفت و محصولات تصفیهشده آن به طرق مختلف بر محیط زیست ما تأثیر میگذارند.
اما حتی در شرایطی که جهان برای کاهش مصرف سوختهای فسیلی به منظور دستیابی به اهداف اقلیمی تلاش میکند، جهان بدون نفت خام غیرقابل تصور به نظر میرسد.
فروش سرسام آور موترهای برقی هنوز نتوانسته مصرف نفت را در مناطقی مانند نروژ، کالیفرنیا و چین کاهش دهد و بازگشایی مداوم سفرها و اقتصاد پسا کووید-19، تنها منجر به افزایش مصرف نفت خواهد شد.
جایگزینی کامل «طلای سیاه» چند وجهی موجود در یک بشکه نفت در حال حاضر امکان پذیر نیست، اما با ادامه برق رسانی و یافتن جایگزینهایی برای مواد پتروشیمی، بشریت حداقل ممکن است بتواند وابستگی خود را به سوزاندن سوختهای فسیلی نسبتاً کاهش دهد.
منبع: ویژوال کاپیتالیست
